ludzie o różnym życiu
  • Derywat od pewnego wulgaryzmu

    30.12.2021

    W życiu spotkałem się z określeniem  jesteś przechuj jako stwierdzenie pozytywne, że ktoś jest odważny czy też męski. Jednak samo słowo przechuj/ przechujowe moim zdaniem oznacza coś negatywnego. Jak należy odbierać słowo przechuj?

  • -fob czy -fobik?
    28.03.2007
    28.03.2007
    Witam serdecznie!
    W mojej pracy powstał problem z tym, jak powinno się określać człowieka cierpiącego na różnego rodzaju fobie i parafilie, np. klaustrofobię, ksenofobię (ma to być klaustrofob czy może klaustrofobik?), i czy w odniesieniu do parafilii zawsze będzie to np. pedofil (chociaż spotkałem się z określeniem raptofilik – czy właściwe jest stosowanie tej drugiej formy)?
    Jak powinny wyglądać derywaty żeńskie w odniesieniu do powyższego?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Grzegorz Przybyłowicz
  • Ile jest trybów w polszczyźnie?
    18.04.2003
    18.04.2003
    Spotykam się z tym problemem na co dzień: wcześniej uczyłem Polaków francuskiego, teraz uczę Węgrów polskiego. Gdy natrafiam na zdanie typu: „Powiedział, żebym mu dał…”, to tłumaczę moim uczniom, że jest to tryb łączący, mylnie przedstawiany przez polskie gramatyki jako przypuszczający. Przecież istnieje zarówno syntaktyczna, jak i semantyczna różnica między powyższą formą a podobną w zdaniu: „Wiem, że dałbyś mi, gdybym cię o to poprosił”.
    Wprawdzie kilku polskich gramatyków proponowało rozróżnienie między obu trybami (tak przecież odmiennymi), ale nie przyjęło się ono, mimo że ułatwiłoby życie nauczycielom tych języków, w których istnieje osobny tryb przypuszczający i osobny łączący (romańskie) i nauczycielom polskiego na Węgrzech. Istnieje zresztą wiele takich zjawisk, których inne niż tradycyjne przedstawienie ułatwiłoby dzieciom naukę języków (np. we francuskim pojęcie równoważnika zdania jest obce, uważam, że również i w polskim jest ono niepotrzebne). Czy nauka gramatyki polskiej nie powinna być w jakiejś mierze nastawiona porównawczo, aby dzieci nauczyć, że nie wszędzie na świecie ludzie myślą takimi kategoriami, jakie zostały zdefiniowane (dość dawno temu na dodatek) przez polskie gramtyki?
    Dziękuję za odpowiedź
    Arkadiusz Karski
    Bukowno / Budapeszt
  • imiona postaci i obiektów literackich – po raz drugi
    21.03.2008
    21.03.2008
    Czy Królewna Śnieżka, Żabi Król i Czarodziejskie Źródło pisze się z dużej czy małej litery?
    Czas w baśni jest nieokreślony. Mówi się wtedy: za siódmą górą, za siódmą rzeką. Baśnie bywają różne. Występują w nich postacie fantastyczne: Żabi Król, Śpiąca Królewna, krasnoludki, wróżki, smok mający siedem głów, mówiące ludzkim głosem jaskółki, wróble i słowiki. Są też czarodziejskie przedmioty, np. Czarodziejskie Źródło. Każda baśń uczy, jak ludzie powinni postępować w życiu.
  • Jak dla nich sie podobała!
    27.10.2009
    27.10.2009
    Od dłuższego czasu mieszkam w Stanach. Zetknęłam sie tu z wieloma osobami z Białegostoku i okolic. Zauważyłam, że wiele z nich używa słowa dla w dziwny i irytujący sposób: często słyszałam powiedzieć coś / dać coś DLA kogoś (zamiast komuś), nawet zmierzyć temperaturę DLA dziecka. Czy jest to jakiś regionalizm, rusycyzm, czy po prostu niedbalość językowa?
    Dziekuję za odpowiedz. Pozdrawiam,
    Anetta Wronska
  • koniami czy końmi?
    24.09.2002
    24.09.2002
    Pozdrawiam serdecznie,
    Moje pytanie dotyczy postaci narzędnika l. mnogiej rzeczowników rodz. męskiego I dekl. typu koń, słoń. Powinno się mówić końmi czy koniami, słońmi czy słoniami? Dlaczego obie formy funkcjonują w języku? I dlaczego nawet wśród ludzi wykształconych nie ma pewności co do poprawności określonej formy. Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • miasto rodzinne

    1.10.2022
    1.10.2022

    Dzień dobry, w języku potocznym istnieje zwrot „miasto rodzinne”, ale jaka jest jego definicja? Spotkałem się z różnymi wyjaśnieniami – miasto w którym się człowiek urodził, miasto zamieszkania czy miasto, w którym mieszka jego rodzina. Przykładowo Janek ma 20 lat, urodził się w Warszawie i tam mieszkał przez 8 lat, po czym przeprowadził się z rodziną do Krakowa i tam mieszka. Które miasto należy traktować jako jego miasto rodzinne? Proszę o pomoc.

    Pozdrawiam

  • podwodnicy i podwodniacy
    5.05.2006
    5.05.2006
    Marynarze z okrętów podwodnych mówią o sobie podwodnicy. Za nazwanie ich podwodniakami czeka bura. Czy to językowo poprawnie? Znalazłem słowo podwodniak – potocznie okręt. Nie udało mi się znaleźć: podwodnik (nie licząc literatury fachowej, książek wspomnieniowych byłych podwodników czy tym podobnych). Czy istnieje tego niepodważalne uzasadnienie, czy też mamy do czynienia ze swoistą nadinterpretacją podwodników, którzy nie chcą być nazywani podwodniakami.
    Z poważaniem,
    PODWODNIK, G. CHOMICZ.
  • poukładać sobie coś w głowie

    25.06.2023
    25.06.2023

    Szanowna Poradnio,

    czy wyrażenie „poukładać sobie coś w głowie” (chodzi o jakieś przeżycia, wydarzenia, o przemyślenie wszystkiego) jest poprawne? Czy nie jest to np. kalka z angielskiego?

    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • I tak już zostało
    14.10.2015
    14.10.2015
    Dzień dobry
    Mam takie pytanie czy stwierdzenie czy związek frazeologiczny nie wiem jak to prawidłowo nazwać i tak już zostało używając w kontekście chłopaka i dziewczyny to oznacza że oni będą razem do końca życia czy to idzie zmienić bo nie wiem jak to rozumieć. Proszę o odpowiedź.
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego